Boos, Bang, Blij, Bedroefd en Beschaamd.

Deze 5 B’s zijn onze menselijke basis-emoties.

Wat betekenen emoties voor ons en hoe kun je er mee omgaan? Je leest het in dit artikel.

Kanker is een ziekte die niet alleen het lichaam raakt, maar ook diepe emoties kent. De diagnose, de behandelingen en het leven met kanker brengen vaak intense en complexe gevoelens met zich mee.

Boosheid: het gevoel van onmacht

Boosheid is een van de meest voorkomende en tegelijkertijd moeilijkste emoties die je kunt ervaren wanneer je geconfronteerd wordt met kanker. Het kan zich uiten in frustratie over het verlies van controle, het ondergaan van heftige behandelingen of het onbegrip van anderen over wat je doormaakt.

Boosheid kan ook ontstaan uit de vraag: “Waarom ik?” Het kan het gevoel van onrecht en onmacht versterken, vooral wanneer je het gevoel hebt dat de ziekte en de behandelingen ertegen je leven volledig overneemt.

Hoe kun je omgaan met boosheid?
Het is belangrijk om te begrijpen dat boosheid een normale reactie is op een situatie die als onrechtvaardig kan worden ervaren. Het is belangrijk om deze boosheid te erkennen en ruimte te geven. Het negeren of onderdrukken van boosheid kan leiden tot meer frustratie en stress.

Zoek manieren om je boosheid op een gezonde manier uitdrukking te geven: praten met een therapeut, schrijven in een dagboek en daar tekeningetjes bij maken of fysieke activiteiten te ondernemen zoals wandelen of sporten. Het kan ook fijn zijn om steun te zoeken bij vrienden, familie of een lotgenotengroep.

Angst: onzekerheid over de toekomst

Angst is een andere krachtige emotie die vaak hand in hand gaat met kanker. Het onbekende – of het nu gaat om de effectiviteit van behandelingen, de mogelijkheid van terugkeer van de ziekte of de invloed van kanker op je toekomst – kan beangstigend zijn. Angst kan je het gevoel geven dat je geen controle hebt over je eigen leven. Het is belangrijk om te erkennen dat angst een normaal onderdeel is van het omgaan met een ernstige ziekte, maar het kan je welzijn behoorlijk beïnvloeden.

Hoe kun je omgaan met angst?
Angst kan overweldigend zijn. Probeer het in te delen in situaties waar je wél invloed op uit kunt oefenen en welke niet. Focus je op wat je op dit moment zélf kunt doen: Mindfulness, ademhalingsoefeningen en meditatie kunnen helpen om je angst te verlichten.

Schrijf er over en teken of schilder daarbij. Bespreek je zorgen met je arts of je zorgteam; zij kunnen je helpen de situatie beter te begrijpen en je voorzien van realistische verwachtingen en informatie. Het delen van je angst met vertrouwde vrienden of familieleden kan ook heel fijn zijn.

Blijdschap: de kracht van positieve ervaringen

Te midden van de zorgen en onzekerheden die kanker met zich meebrengt, is er toch ook vaak ruimte voor blijdschap.

Dit kan zich uiten in de kleine momenten van geluk die het leven nog steeds biedt: een fijne wandeling, een goed gesprek of onverwachte steun van iemand, een lief kaartje.

Blijdschap kun je ook voelen na het voltooien van een moeilijke behandeling of het behalen van een positieve mijlpaal, zoals een remissie.

Hoe kun je omgaan met blijdschap?                                                                                                                                    Het is belangrijk om fijne momenten te koesteren en er dankbaar voor te zijn, hoe klein ze ook lijken. Blijdschap kan helpen je energie en motivatie te vergroten. Het kan moeilijke perioden draaglijker maken. Het is normaal om gemengde gevoelens te hebben, waarbij blijdschap soms gepaard gaat met schuldgevoelens, bijvoorbeeld wanneer je gelukkig bent terwijl anderen om je heen lijden. Herinner jezelf eraan dat blijdschap een essentieel onderdeel is van herstel en welzijn.

Verdriet: loslaten van wat je had

Verdriet is een van de meest ingrijpende emoties die je kunt ervaren tijdens het omgaan met kanker. Het verlies van je gezondheid, de veranderingen in je lichaam of zelfs het verlies van een geliefde kunnen een diep verdriet veroorzaken. Het is een normale reactie op de realiteit van de ziekte en alles wat daarbij komt kijken: de behandelingen, de fysieke en emotionele pijn en de onzekerheid over de toekomst.

Verdriet kan ook gepaard gaan met gevoelens van eenzaamheid en het idee dat je leven nooit meer hetzelfde zal zijn.

Hoe kun je omgaan met verdriet?
Verdriet is een proces, geen gevoel dat je snel kunt wegdrukken of verbergen. Het is belangrijk om het ruimte te geven in je leven en om manieren te vinden om ermee om te gaan.

Praat erover met mensen die je vertrouwt, zoek steun in een lotgenotengroep of laat je gevoelens de vrije loop door bijvoorbeeld te schrijven, te tekenen of te schilderen. Werk in steen of met klei.

Het is ook belangrijk om goed voor jezelf te zorgen, zowel fysiek als mentaal. Zorg voor voldoende rust, eet goed en gun jezelf yoga of een liefdevolle massage.

Schaamte: het gevoel van niet goed genoeg zijn

Schaamte is misschien wel een van de moeilijkste emoties om te bespreken, maar het is niet ongebruikelijk voor mensen met kanker om zich beschaamd te voelen over hun ziekte. Dit kan variëren van schaamte over het uiten van kwetsbaarheid tot het gevoel dat je minder waard bent omdat je niet in staat bent om je leven op de oude manier voort te zetten.

Kanker kan soms je gevoel van eigenwaarde aantasten, vooral als je lichamelijke veranderingen ondergaat die zichtbaar zijn en je zelfvertrouwen beïnvloeden.

Hoe kun je omgaan met schaamte?
Het is belangrijk te begrijpen dat schaamte vaak voortkomt uit een gevoel van kwetsbaarheid. Er is geen reden om je te schamen voor wat je doormaakt; kanker is een ziekte, geen teken van zwakte. Het is belangrijk om jezelf met liefde en begrip te behandelen en jezelf de ruimte te geven om te herstellen, zowel fysiek als emotioneel.

Het zoeken van professionele hulp, zoals coaching of therapie, kan helpen bij het omgaan met gevoelens van schaamte. Door open te zijn over je gevoelens en te praten met anderen die in een soortgelijke situatie verkeren, kun je de schaamte doorbreken.

Conclusie

De emoties van boosheid, angst, blijdschap, verdriet en schaamte zijn allemaal normale reacties op de ervaring van kanker. Ze kunnen elkaar overlappen, afwisselen of in golfbewegingen komen. Ze maken deel uit van het menselijke proces van omgaan met tegenspoed. Het is belangrijk om te erkennen dat deze gevoelens niet negatief zijn. Geef jezelf toestemming om deze emoties te voelen en zoek de juiste steun om ermee om te gaan zodat je kunt “leven” ondanks de uitdagingen die kanker met zich meebrengt.